İsrail ordusu ve Gazze’deki silahlı gruplar arasında ölüm saçan tırmanış
Aylin KARA (Le Monde’dan aktarıyor)
4 Mayıs Cumartesi‘den beri üç sivilin öldürüldüğü İsrail’e 450 roket ve mermi atıldı. Buna cevaben İsrail saldırıları, en az dokuz kişinin öldüğü Gazze’de 200’den fazla yeri hedef aldı.
5 Mayıs 2019 Pazar günü, Gazze şehrindeki İsrail hava saldırısından sonra patlama meydana geldi. (Hatem Moussa/ AP)
Bölgenin ateşi devam ediyor ve düşmüyor. Yeni bir şiddet patlaması, 3 Mayıs Cuma gününden beri İsrail ve Gazze Şeridi’ni sarstı. Bu, Hamas ve İsrail hükümetinin, yerleşim bölgelerinde insani kalkınmanın artması karşılığında birkaç hafta önce gerçekleşen zımni bir ateşkes anlaşması konusunda büyük zorluk yaşadıklarını gösteriyor.
Polis, Filistinli roketler tarafından Güney İsrail’in Aşkelon kentinde toplam üç İsrailli‘nin öldürüldüğünü söyledi. Bu, 2014 yazının son savaşından bu yana en ağır bilanço. Buna karşılık, İsrail saldırıları, en az dokuz kişinin öldüğü Gazze’de 200’den fazla yeri hedef aldı.
Filistinli silah atışlarının menzili ve doğruluğu Cumartesi günleri boyunca sınırlı kaldı ve ateşlerin % 70’inden fazlası ıssız bölgelere düştü. Yaklaşık 23:00’de, Negev Çölü’ndeki kıyı kenti Ashdod ve Be’er Sheva’ya birkaç roket atıldığı için yarıçap genişledi. Aşkelon’da 58 yaşındaki bir adam, evinin bahçesinde kendisine isabet eden mermi parçaları sebebiyle öldü. Pazar öğleden sonra, aynı şehirdeki bir inşaat tesisinin iki çalışanı öldürüldü ve üçüncüsü ağır yaralandı. Ülkenin güneyindeki okullar ve üniversiteler kapalı ve birkaç yüz kişiden oluşan toplantılar güvenlik nedeniyle yasaklandı.
İlgili tüm silahlı grupları bir araya getiren Gazze’deki Ortak Operasyon Komitesi, tırmanışın menzilini hassas terazi ile ölçüyor. Pazar sabahı, İsrail baskınları durmazsa, ateş bölgesini 40 km’nin ötesine yayacağı tehditini savurdu. Diğer taraftan, Birleşmiş Milletler ve Mısır arabulucusu ile dile getirilen düşmanlıkların durması talebinin gerçekleşmesi beklenirken, İsrail Devleti operasyonlarının şiddetini azaltma niyetinde değil. Orduya göre, “saldırgan misyonlar” için hazır bir zırhlı tugay takviye olarak görevlendirildi. İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu Pazar günü yapılan kabine toplantısında orduya “ağır vuruşlarına” devam etmesini ve “Gazze Şeridi‘nin etrafında tanklara, topçulara ve birliklere yerleştirilen kuvvetleri güçlendirmesini” emretti.
İsrail ordusu Cumartesi‘den bu yana Filistin yerleşim bölgesinde yaklaşık 220 askeri hedefe yönelik büyük bir hava saldırısı başlattı. Basın bültenlerine göre, Netzarim Topluluğu‘nun karşısındaki depolara, sahalara, yer altı roket imalat atölyesine, temel altyapı olarak belirtilen bir yeraltı roket imalat atölyesine ve Boureij’deki Hamasta burnuna ulaştı. İslami Cihad’a verilen Rafah kenti yakınlarında 20 metre yeraltına açılan bir tüneli yıktı.
Gazze ile geçiş noktaları kapandı
Ondörtaylık bir bebek, 37 yaşında hamile annesiyle birlikte Gazze şehrinin doğusunda öldürüldü. İsrail ordusu sözcüsü Jonathan Conricus Pazar sabahı düzenlediği basın toplantısında İsrail ordusu tarafından toplanan bilgilere göre “talihsiz olay”ın Filistinli yanlış bir hedef almanın sonucu olduğunu söyledi.Toplamda, dün geceki üç kişi ile birlikte Cuma gününden bu yana sekiz İslami Cihad ve Hamas militanın öldürüldüğünü söyledi. Onlarca insan yaralandı.
Türk Devleti’ne ait Anadolu Ajansı binası da yıkıldı. Türkiye dışişleri bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Twitter üzerinden, İsrail’in ayırt etmeksizin gösterdiğini bu şiddetini “insanlığa karşı suç” olarak nitelendirdi. Jonathan Conricus’a göre, Gazze’deki iki hedef bina, orada yapılan terörist planlama ve istihbarat faaliyetleri nedeniyle “meşru askeri hedefler” idi.
İsrail Savunma Bakanlığı Kerem Shalom ve Erez geçiş noktalarını Gazze’ye kapatmanın yanı sıra balıkçılık alanını bir kez daha minimumda tutmaya karar verdi. Buna mukabil elektrik santraline tahsis edilen petrol Gazze’ye girmeye devam ediyor. Cumhurbaşkanı Rouven Rivlin’in açıklamalarının dışında, İsrail tarafından yapılacak açıklamalar yalnızca orduya bırakıldı. Başbakan -ve Savunma Bakanı- Benyamin Netanyahu olaylar hakkında yorum yapmadı. Ordu, Cuma günkü saldırı nedeniyle İslami Cihad’ı işaret etti. Keskin bir nişancı, sınırdaki çitin yakınlarında bir subayı ve bir askeri yaraladı ve hemen ardından İsrail kuvvetlerinden karşılık geldi. İkisi Hamas’ın silahlı kanadından olan ve Al-Qassam Tugaylarından da dahil olmak üzere dört Filistinli öldürüldü. Böylece olaylar gelişti.
Ordu, Hamas’ın, Gazze’nin diğer silahlı fraksiyonuna otoritesini kabul ettiremediğine inanıyor. İslami Cihad neden 9 Nisan yasama seçimlerinden önceki birkaç hafta boyunca nispi sakinliğin ardından böyle bir saldırı riskini aldı? Birkaç hipotez ortaya çıkıyor. İsrail makamları, İslami Cihat’la tarihi bağları olan İran’ın rolünden bahsediyor.
Genel gerginlik
İsraillilerle ilke olarak bir anlaşma bu kırılgan sakinliği sağladı. Hamas, özellikle askerlere yönelik sınır faaliyetlerinin şiddetini azaltmıştı. Buna karşılık, hizipler İsraillilerin, örneğin balıkçılık alanının uzatılması dışında beklenen eylemleri kabul etmediğine inanıyor. Sabırsızlıkları, Gazze’deki insani trajedinin zirvesinde. Ancak Benyamin Netanyahu, ultra-Ortodoks partileri ve aşırı sağ ile yeni bir koalisyon oluşturmak için müzakerelere başladı. Hamas konusunda müsamahakâr olarak görünemeyeceği hassas bir an. Filistinli hizipler de, 14 – 18 Mayıs tarihleri arasında Tel Aviv’de yapılacak olan Eurovision organizasyonunu aklında tutuyor. Dünyanın dikkatini çekecek ve İsrail üzerindeki baskıyı artıracak büyük bir eğlence.
Son günlerde, Katar tarafından Kasım ayından bu yana Gazze’ye aylık maddi yardım ödenmesinde yaşanan gecikme genel endişeyi artırdı. Dışişleri Bakanlığı Cumartesi günü yaptığı açıklamada, İsrail’in, „Katar parasının transferini engellemediğini“ bildirdi.
2 Mayıs’ta BM Barış Süreci Özel Koordinatörü Nikolai Mladenov, Emirlik’in Gazze Şeridi’ndeki mali etkilerini tartışmak için Katar’daydı. Cumartesi günü, bir kez daha, Bay Mladenov bütün aktörlere sorumluluklarını belirtmek için Filistinli hizipler ile İsrail arasında mekik dokudu. Cumartesi gecesi Twitter’da “Sözleşmeleri imha etmek isteyenler, herkes için ciddi sonuçları olacak bir çatışmanın sorumluluğunu üstlenecek” dedi.